Naselje, iz koga će se Novi Sad (nemački Neusatz, mađarski Ùjvidék) razviti, se u istorijskim izvorima prvi put spominje 1692. godine, a u vezi sa jednim utvrđenjem kod Dunavskog mosta. Petrovaradinska tvrđava je bila nastanjena pretežno vojnicima, koji su u službi austrijske carevine štitili granicu od Osmanlija. Tokom vremena će doseljenici, koji su se uglavnom bavili trgovinom i zanatstvom, oko utvrđenja podići sojenice (kuće na stubovima). Ti doseljenici su najvećim delom bili Srbi i Nemci.

Jedan od razloga brzog privrednog razvoja je bio i status slobodnog kraljevskog grada, koga su građani Novog Sada otkupili 1748. godine. Time se promenio i naziv Petrovaradinske tvrđave. Na latinskom jeziku se grad od onda zove Neoplanta, na mađarskom Újvidek, na nemačkom Neusatz i na srpskom Novi Sad.  U Novom Sadu su od početka, osim brojnih Srba, živeli i Nemci, Mađari, Židovi, Grci i Armenci. Od druge polovine 19. veka grad važi i kao obrazovni centar Srba u Mađarskoj, sa raznovrsnom izdavačkom delatnošću. Stoga ga Srbi često nazivaju „srpskom Atinom“.

Novi Sad je spadao među mađarske gradove srednje veličine. U toku mađarske revolucije protiv Habzburgovaca, 1849. godine, grad doživljava teško razaranje. Nakon toga se Novi Sad od klasičnog naselja sa pretežno baroknom arhitekturom razvija u jedan moderni srednjoevropski grad. Tako se krajem 19. veka ovamo ne doseljavaju samo stanovnici trgovačkog i preduzetničkog duha iz okolnih mesta, već i porodice iz svih oblasti tadašnjeg carstva. U drugoj polovini 19. stoleća grad u centru dobija svoje današnje lice. Novoj većnici i katoličkoj crkvi se priključuju brojne druge velike zgrade; napr. tadašnja štedionica, poznati grandhotel Maier, zgrada Matice Srpske, ili hotel Kraljice Jelisavete (Königin Elisabeth). U Vladarskoj ulici (Herrenstraße) su podignute raskošne palate. 1908. godine je završena i izgradnja nove sinagoge.

Nakon Prvog svetskog rata Novi Sad biva kao glavni grad Bačke priključen novoosnovanoj Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. 1929. godine grad postaje sedište Dunavske banovine. Zahvaljujući svom statusu, kao i preduzetničkoj spretnosti svojih građana, Novi Sad postaje vodeći grad u regiji i sledstveno tome, od 1944. godine sedište Autonomne pokrajine Vojvodine.

Sa svojih 350.000 stanovnika je Novi Sad danas drugi po veličini grad u Srbiji. Atraktivni položaj, Dunavska ulica, koja gradski centar povezuje sa omiljenom dunavskim Štrandom, pogled na desnu obalu Dunava, Petrovaradinska tvrđava, ribnjak, ili obronci Fruške Gore, naprimer, predstavljaju samo neke od tačaka, koje ovaj grad iz dana u dan čine sve zanimljivijim i za turiste.