Ajoš (mađarski Hajós, nemački Hajosch) leži tik uz severnu granicu nekadašnje nemačke oblasti Bačke. 1722. godine je to bilo prvo nemačko naselje na nadbiskupskoj teritoriji sa skoro stoprocentnim švapskim stanovništvom. Krajem 1731. godine u opštini živi tačno 110 nemačkih porodica, a do 1770. godine se njihov broj udvostručuje. Katolički doseljenici su najvećim delom poticali iz nemačkih oblasti oko Obermarhtala (Obermarchtal), Cvifaltena (Zwiefalten), Ridlingena (Riedlingen), Mengena, Saulgaua i Biberaha (Biberach). 1728. godine oni podižu svoju parohijsku crkvu, koja će kasnije biti proširena bočnim krilima.

Ana Marija Hal (Anna Maria Hall) je bila jedna od doseljenica iz Nemačke, koja je u mađarske predele došla iz 1.000 km udaljenog Utenvajlera (Uttenweiler). Iz tamošnje Busenske crkve (Bussenkirche) ona 1726. godine donosi jednu figuru Madone u Ajoš. Bogorodica je tokom napornog putovanja navodno načinila brojna čuda. Danas se ona nalazi u jednoj horskoj niši iznad glavnog oltara Ajoške crkve, koju 1794. godine papa Pije VI. (Pius VI.) oficijelno proglašava pokloničkim mestom Svete Marije. Jedna replika te figure se može videti u Pokajničkoj crkvi u Utenvajleru.

Glavni hodočasnički dan je nedelja Svetog Ivana Nepomuka (Hl. Johannes von Nepomuk). U Ajošu je dugo vremena bio negovan jedan hodočasnički običaj, kod koga je čudotvorni kip bivao ogrnut haljinama i ukrašavan jednom dragocenom krunom. Ova ajoška statua Bogorodice biva 1988. godine restaurirana u njenoj izvornoj gotskoj formi i od tog doba se više ne oblači. U parku pored crkve se nalazi Kalvarijsko brdo.

Ajoš je bogat baroknim spomenicima. Najznačajniji među njima je bez sumnje 1739. godine dovršeni nadbiskupski lovački zamak Jokai (Jókai). U 20. veku on služi kao sirotište i dečji dom. Ovaj renovirani građevinski spomenik 2010. godine biva uređen kao dvorski muzej. U kafiću zamka su izloženi primerci kvartalnog časopisa „Bački tragovi“ („Batschkaer Spuren“) na nemačkom jeziku, koji se tamo mogu besplatno čitati.

Ajoš nije samo slavan zbog svojih crkvenih blaga i spomenika, već i zbog svog podrumskog naselja, koje je sa svojih 1.200 podrumskih kuća najveće te vrste u Srednjoj Evropi. Nadbiskup Čaki (Csáky) je već prve nemačke koloniste obavezao vinogradarstvom, pri čemu je njemu pripadala desetina prinosa. Tu se od onda proizvode razne vrste crvenog i belog vina. Među njima, naprimer, Kaberne Fran (Cabernet Franc) i Cvajgelt (Zweigelt), ali i Graševina (Welschriesling) i mađarsko začinjeno vino (hipokras) Čersegi fisereš (Cserszegi fűszeres). Na dan Svetog Urbana, svakog zadnjeg majskog vikenda, se ovde održava i izvan granica naselja poznata vinska svečanost. Posetioce tog dana ne očekuju samo otvoreni vinski podrumi, već i bogati kulturni program.